In het noorden van Brussel breidt Equans het warmtenet tussen de afvalenergiecentrale, Docks Bruxsel en de Koninklijke Serres van Laken uit
De warmtebronnen van energie-intensieve gebouwen koolstofvrij maken, dat is de ambitie van Brussel-Energie. De werken aan het warmtenet, dat bijna tien jaar geleden werd opgezet en dat de Brusselse afvalenergiecentrale verbindt met gebouwen in de buurt, blijven intussen toenemen. Na winkelcentrum Docks Bruxsel, Net Brussel en het Koninklijk Domein van Laken worden binnenkort een tiental nieuwe gebouwen aangesloten op het warmtenet. Equans en zijn partner Denys leggen het net aan, dat onder meer openbare scholen, een zwembad, een woonzorgcentrum en sociale woningen van warmte zal voorzien.
Van afval naar energie
Betrouwbare, comfortabele en zuinige stadsverwarmingsnetwerken zijn dé oplossing van de toekomst voor steden. Ze worden gevoed door verschillende bronnen, zoals biomassa, geothermische energie of restwarmte, en helpen de CO₂-uitstoot met honderdduizenden tonnen per jaar te verminderen. In het noorden van de hoofdstad staat Brussel-Energie de overtollige warmte van zijn afvalenergiecentrale af aan verschillende gebouwen in Neder-Over-Heembeek onder de vorm van thermische energie. Hoe gaat dit in zijn werk? Een deel van de waterdamp die vrijkomt bij de verbranding van huishoudelijk afval wordt geëxpandeerd in turbines. Zo wordt er zowel warmte als elektriciteit opgewekt. Die energie wordt via warmtekrachtkoppeling teruggewonnen om gebouwen van energie te voorzien.
Van 2 naar 5 en zelfs 9 km
Sinds de aanleg van het warmtenet in 2016 begon, is Equans één van de drijvende krachten achter dit project. Voor Brussel-Energie hebben we intussen al verschillende contracten tot een goed einde gebracht, van de optimalisatie van de verwarmingsketels van Brussel-Energie tot de installatie van de warmtewisselaars voor de warmteoverdracht en de plaatsing van de ondergrondse leidingen. “Voor het netwerk zitten we momenteel in de derde fase”, vertelt Michel Colart, Senior Project Manager bij Equans. “Na een eerste stuk tussen de verbrandingsoven en winkelcentrum Docks Bruxsel in 2015 bouwden we in 2020 een tweede deel richting de Koninklijke Serres van Laken. Nu is het de bedoeling om het warmtenet onder het Warandepark door te trekken tot in de stad, over een afstand van 3,5 kilometer. Daar zijn we sinds januari 2025 mee bezig.”
Buurtbewoners, opgelet!
“Een kilometerslang warmtenet installeren in een stedelijke omgeving is geen sinecure”, voegt Michel Colart toe. “Met sleuven van meer dan 2 meter diep en 2 meter breed is zorgvuldig plannen een must. Om de hinder voor de omwonenden zoveel mogelijk te beperken, stellen we nauwkeurige verkeersplannen op. Ook stemmen we de planning af op de minst drukke periodes, zoals weekends of schoolvakanties. Om het voor iedereen veilig te houden, vermijden we ook alle mogelijke risico’s op de bouwplaatsen. Zo gebruiken we metalen bepantsering aan de binnenkant van elke sleuf, om verzakkingen te voorkomen.”
Installatie en aansluiting
Om de verkeershinder te beperken, zullen er verschillende boringen met een tunnelboormachine onder de weg worden uitgevoerd. “Over het hele traject zullen de teams van Equans en Denys negenhonderd aansluitingen, inclusief elektriciteitsaansluitingen, uitvoeren”, vertelt Michel Colart. “Concreet zullen ze voorgeïsoleerde stalen buizen leggen, lassen en monteren. Om de thermische integriteit van het netwerk te vrijwaren, volgden de teams van Equans in Nederland een speciale opleiding over het gebruik van isolatiemoffen. Na elke fase nemen de wegenwerkers het opvulwerk voor hun rekening.”
Teruggewonnen energie
Op termijn zullen het zwembad van Neder-Over-Heembeek en andere openbare gebouwen worden aangesloten op het warmtenet van Brussel-Energie. Zodra de stookruimtes zijn aangesloten, beschikken de gebruikers over een installatie die net zo gebruiksvriendelijk is als een traditionele verwarmingsketel. Het voordeel is dat ze niet hoeven te verwarmen met fossiele brandstoffen, maar net kunnen profiteren van teruggewonnen energie. Energie die bovendien geen last heeft van prijsschommelingen op de markt.
Doel: minder CO2
De oplevering is gepland voor februari 2027. Vanaf die datum beheert Sibelga het nieuwe deel van het warmtenet. Aangezien residentiële en tertiaire gebouwen de belangrijkste bron van CO2-uitstoot zijn in Brussel, lijdt het geen twijfel dat dit project zal helpen om de reductiedoelstellingen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te halen. Momenteel wordt slechts 27% van de capaciteit van Brussel-Energie benut. Er is dus nog heel veel ruimte om het netwerk verder te laten groeien. Dat moet de hoofdstad energieonafhankelijker maken en de overgang naar een duurzame toekomst vergemakkelijken.